Jak zbudowany jest motocykl żużlowy i ile to kosztuje ?

Do zamknięcia okienka transferowego pozostał nam już tylko jeden dzień i postanowiłem póki co na chwile zostawić ten temat i napisać o czymś innym. Od zawsze interesowała mnie materia dotycząca budowy motocykla żużlowego dlatego postanowiłem ostatnio poszukać trochę tu i ówdzie i znaleźć kilka ciekawych informacji na ten temat. Przygotowując tego posta natknąłem się również na „Regulamin sportu żużlowego na rok 2013” i powiem szczerze, że byłem w szoku, że posiada on tyle rozdziałów, artykułów i paragrafów ale swoja droga opisuje tez kila bardzo ciekawych rzeczy jak np. ekwiwalent dla sędziów i innych osób funkcyjnych pełniących różne role w zwodach. Jeśli czas pozwoli może zajmę się tym w osobnym poście ale póki co skupmy się na budowie maszyny żużlowej oraz jej cenie.

Jak zbudowany jest motor żużlowy ?

Motocykl żużlowy jest specjalistyczną konstrukcją przeznaczoną dla tego właśnie sportu. Posiada on wiele cech, które odróżniają go od zwykłego motocyklu. Motocykl żużlowy nie posiada skrzyni biegów ani hamulców i jest konstrukcyjnie przystosowany do jazdy jedynie w lewo oraz pokonywania łuków tzw. ślizgiem kontrolowanym.

Sercem każdej maszyny jest silnik. Nie inaczej jest w tym przypadku. Obecnie na świecie produkcją silników motocyklowych zajmują się dwie firmy: włoski GM (Giuseppe Marzotto) oraz czeska Jawa. Silniki żużlowy posiada tylko jeden cylinder, gaźnik, świecę zapłonową i nie więcej niż cztery zawory. Napędzany jest natomiast czystym spirytusem metylowym – tzw. metanolem. Jego spalanie jest imponujące: 100 litrów metanolu na 100 km, a jego bak ma pojemność do 6 litrów. Nie jest więc to maszyna dalekobieżna. Prędkość maksymalna przekracza 100 km/h zaś rozpędzenie maszyny (całkowita masa motocykla wynosi co najmniej 77 kg) do „setki” trwa zaledwie 3 sekundy!

Silnik JAWA

Dane techniczne typowego silnika żużlowego:

pojemność: do 500 cm3

stopień sprężania: 13,5-16:1

maksymalne obroty: 11 000/min

moc maksymalna: 48-51 kW czyli ok. 70 KM

silnik GM

Są to dane silnika firmowego. Koszt takiego silnika to ok 12 000 zł.

Jednak każdy silnik w profesjonalnym żużlu poddawany jest tuningowi zwiększającemu jego osiągi oraz przystosowującym go do konkretnego zawodnika. Na świecie jest kilku, może kilkunastu, liczących się tunerów, z usług których korzysta cała światowa czołówka. Tuning polega na rozłożeniu silnika na części składowe i zastąpieniu niektórych z nich (tłoki, krzywki, sprężyny, korbowody, cylindry, gaźnik) takimi, które pozwolą na zwiększenie jego fabrycznej mocy. Cena tak dopracowanego silnika rozpoczyna się od 25 tysięcy złotych. Taki silnik trzeba jednak kontrolować co jakiś czas (średnio 10-20 biegów, czyli od 3 do 5 spotkań, nie licząc treningów).. Po 100 biegach silnik wymaga remontu generalnego.

rama żuzlowa

Silnik żużlowy umieszczany jest w specjalnej ramie. Obecnie używane są ramy angielskich firm AnticPJ albo czeskich: Jawa lub Stucha. Cena ramy to około 3 000 PLN na którą składa się m.in. blachy podnóżka lewego (ok. 96 zł. za sztukę), blachy silników lewego i prawego (ok. 266 zł. za sztukę), blacha usztywniająca (ok 100 zł. za sztukę), amortyzatory (ok 220 zł. za sztukę), korpus widelca (ok 850 zł. za sztukę), centralna (ok 1000 zł.) oraz tylna część ramy (ok 600 zł.).

kompletne sprzęgło

Warunkiem sukcesu w żużlu jest również dobre sprzęgło. Wielotarczowe sprzęgło przenosi moc ponad 55 kW (ponad 75 KM) i po biegu jest rozgrzane do czerwoności. Pierwszą rzeczą, którą robi się po zjechaniu zawodnika do parkingu jest włączenie dmuchawy i chłodzenie sprzęgła. Jeżeli wszystko dobrze idzie jedno wysokiej klasy sprzęgło ( ok. 5000 zł) wystarcza na 1 sezon. Tarcze (ok. 250 zł) i sprężyny sprzęgłowe (ok. 15 zł za sztukę) trzeba wymieniać co kilka biegów.

Tej maszyny nie można sobie wyobrazić także bez opon. Ich koszt kształtuje się w granicach 150-200 zł. W rozgrywkach można korzystać z ogumienia każdej firmy, która posiada ważną homologację FIM na dany rok.

tylne koło

przednie koło

Budowa motocykla żużlowego jest ściśle określona przez przepisy.  

Motor musi być wyposażony w układ wydechowy bez żadnych zmian i ulepszeń. System wydechowy nie może wystawać poza obrys opony tylnego koła i nie może się kończyć przed osią tylnego koła.

W miejscu, w którym na koło zębate tylnego koła motocykla dochodzi łańcuch musi być zamocowana

osłona. Osłonięte musi być też koło zębate silnika i sprzęgła oraz łączący je łańcuch. Podnóżek musi być umieszczony po prawej stronie motocykla i nie może wystawać więcej niż 32 cm od głównej osi motocykla. Szerokość kierownicy nie może być większa niż 90 cm ani mniejsza niż 70 cm, a jej rękojeści umocowane na końcach nie mogą być dłuższe niż 12 cm.

sprzęgło i łańcuchy

układ zapłonowy

W momencie oderwania ręki zawodnika od pokrętła gazu umocowanego przy kierownicy, przepustnica gaźnika musi zamykać się samoczynnie. Musi posiadać działający na oba przewody, umieszczony w obwodzie pierwotnym instalacji zapłonowej wyłącznik zapłonu, połączony i uruchamiany sznurem, zawieszonym na środkowej części dłoni prawej ręki, który z chwilą utraty kontaktu zawodnika z motorem rozłącza zapłon.

bezpiecznik

Skompletowany motocykl to wydatek rzędu 50 000 zł. Oczywiście zawodnik potrzebuje kilku takich maszyn, aby skutecznie rywalizować na torze. Nikt też nie da mu gwarancji, że jego sprzęt wytrzyma cały sezon, gdyż każdy jego element może ulec wyeksploatowaniu i wszystkie wydatki na sezonowe narzędzia pracy wzrosną.

Jedynym polskim motocyklem żużlowym był FIS. Skonstruowany został w latach 1953-1954 w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Rzeszowie przez Tadeusza Fedkę i Romualda Iżewskiego, którzy byli pracownikami WSK i członkami rzeszowskiego klubu Stal. Stąd też wzięła się nazwa motocykla: Fedko-Iżewski-Stal.

W 1953 skonstruowano i wypróbowano prototyp silnika wzorowany na wiodącym wówczas brytyjskim silniku J.A.P.. W 1954 mielecka WSK dostarczyła pierwsze ramy a wiosną 1955 zmontowano pierwsze motocykle FIS. Przez kilka lat FIS-y były podstawowym sprzętem żużlowej reprezentacji potem jednak zastąpiły je motocykle importowane. Część wycofywanych FIS-ów odsprzedano do różnych krajów. Produkcję ostatecznie wstrzymano w 1959 roku. Dziś zachowane egzemplarze są cenionymi na świecie obiektami kolekcjonerskimi.

Polski motocykl żuzlowy FIS

Mnie ten temat bardzo wciagnął i myslę, że poświęce mu jeszcze kilka postów.

Źródła: http://www.kmzlublin.pl, http://nicesport.pl, http://www.pzm.pl, http://www.ckmwlokniarz.com.pl, http://jrm.celeano.com, http://www.gmengines.net